Al zolang kinderen in slaap gesust worden, worden er slaapliedjes gezongen. In alle culturen worden er slaapliedjes gezongen maar ze zijn ook overal ter wereld anders. Niet alleen maar lieflijk maar sommigen zijn ronduit angsaanjagend. Er zijn landen waar een slaapliedje een kalmerende werking moet hebben maar sommige culturen schrikken er niet voor terug om een paar goede levenslessen in een slaapliedje te verwerken. Misschien dachten ze dat jong geleerd oud gedaan is en dat je maar beter meteen kunt beginnen met het er in stampen...
Er zijn studies gedaan naar de relatie tussen ouder en kind en het zingen van liedjes. Vooral in het stadium dat kinderen nog niet (goed) kunnen praten helpt het de communicatie te versterken. Hoogleraar Sandra Trehub is verbonden aan de universiteit van Toronto en publiceert al sinds de jaren zeventig over het onderwerp. Volgens haar onderzoek zal een kind niet direct woorden oppakken uit een liedje maar vooral reageren op jouw gezichtuitdrukking, intonatie van je stem en gebaren. Hierdoor zijn slaapliedjes versterkend voor de relatie en communicatie.
Woorden mogen dan niet heel belangrijk zijn in een slaapliedje, toch blijven ze wel kleven. Je herinnert je vast nog woordelijk het liedje dat het meest gezongen werd toen je klein was. Slaapliedjes zijn ook een beetje onderhevig aan de tijd en soms volledig tijdloos. Ik heb er een paar voor je gevonden die niet alledaags zijn of die je misschien nog niet kende.
Het wiegenlied uit 1868
Een veel gebruikte melodie voor speeldoosjes is het wiegenlied van Brahms. Je kent het wel en anders denk je vast bij de eerste tonen: Oh ja, die! In een speeldoosje klinkt het natuurlijk een beetje anders, maar dit is de hoe de oorspronkelijke versie uit 1868 klonk:
Ninna Nanna, aan wie geef ik dit kindje?
Het wiegenlied gaf veel inspiratie voor slaapliedjes. In Italie is op de melodie het slaapliedje Ninna Nanna geschreven.
Het klinkt zo lief maar als je dan online de vertaling vindt is dit wat je eigenlijk zingt voor je kindje:
Kindje slaap, kindje oh,
Aan wie geef ik dit kindje?
Als ik het aan de Befana geef,
houdt ze het een week.
Als ik het aan de zwarte man geef,
houdt hij het kindje ‘t hele jaar
Slaap kindje slaap, kindje oh
Dit kindje houd ik gewoon zelf!
Gelukkig eindigt het nog goed, het kindje mag blijven.
Befana is in Italie een mythologisch figuur die veel op onze Sinterklaas lijkt. Maar dit is een heksachtige verschijning die je een klap met een bezemsteel geeft als je haar ziet. De zwarte man waarover gezongen wordt? Dat is niet helemaal duidelijk want volgens de oude volksverhalen is Befana een zwarte vrouw maar over een man wordt niet gesproken. In andere Italiaanse vertelling is ook geen zwarte man te vinden.
In het Deens
Natuurlijk hoort in mijn lijstje ook een Deens liedje. Tommelfinger, tommelfinger is zo leuk door de gebaren. In het liedje komen alle vingers van je hand een keer aan bod, superleuk om met je kindje te doen en ook als je geen Deens spreekt is het best te zingen. Luister maar eens, je kunt met het filmpje erbij goed verstaan wat ze zingen en je kunt er heel gemakkelijk je eigen Nederlandse versie van maken.
Gemakkelijk te onthouden en te zingen
Als je inspiratie zoekt voor slaapliedjes zul je vast al eens gemerkt hebben dat ze best ingewikkeld kunnen zijn. Voor sommige slaapliedjes moet je bijna een klassiek geschoolde zanger(es) zijn. Zelf houd ik van simpele korte liedjes die je ook snel samen kunt zingen. Ze hoeven niet eens in het Nederlands te zijn, ik vind liedjes in andere talen juist leuk!
Mijn eigen favorieten zijn een frans liedje dat ik ooit op de lagere school leerde en een liedje die dankzij een populaire televisieserie heel bekend werd: Soft Kitty:
Au clair de la lune
Het betekent: In het licht van de maan en het is een Frans slaaplied uit de 18e eeuw. Volgens sommige bronnen schreef Jean-Baptiste Lully dit stuk maar dat is nooit bewezen. De tekst werd veel later toegevoegd door Théophile Marion Dumersan. De tekst is sinds die tijd erg veranderd waardoor de betekenis van het liedje moeilijk verklaarbaar is. Een versie lijkt op een Christelijk slaapliedje waarin je toegang tot de hemel vraagt als het licht voorgoed zal verdwijnen maar er wordt ook gezegd dat het over iemand gaat die liefde zoekt. Ik vind het vooral een mooi slaapliedje dat een beetje vergeten is:
Slaap maar zacht
Toch maar liever in het Nederlands? Probeer dan dit slaapliedje die je zo meezingt en precies is wat de naam zegt: slaap maar zacht.
