Als shop in Deense kinderproducten is het ook leuk om af en toe te kijken naar hoe Denen met hun kinderen omgaan of om vergelijkingen te maken tussen onze noorderburen en onszelf. Want Denemarken is al 40 jaar één van de gelukkigste landen ter wereld en daar willen wij ons best door laten inspireren, toch? Volgens statistieken zijn Deense kinderen ook al net zo lang de gelukkigste kinderen in de wereld.
Deense kinderen zijn niet alleen gelukkig, ze zijn ook nog eens zelfstandig en erg sociaal. Een gelukkig kind... wat is het geheim? We kijken eens beter naar de Deense manier van opvoeden.
De realistische kijk op het leven
Kijk je wel eens een Deense serie of film? Je hebt dan vast al gemerkt dat die vaak geen gelukkig einde hebben.Ze leefden lang en gelukkig zul je zelden zien aan het eind van een Deense film. Hoewel Denemarken het land is van Hans Christian Andersen, die de mooiste sprookjes schreef, is een Deen in het dagelijks leven nuchter en realistisch. Dat zie je terug in hoe ze in het leven staan. Bij onplezierige of stressvolle situaties zal een Deen zijn perspectief aanpassen om positief te kunnen blijven. Een andere factor is de overtuiging dat elk mens gelijk is.
Schrijver Aksel Sandemose schreef in 1933 een boek over de ongeschreven wetten waar de Denen naar leken te leven. Dit boek was een vertaling van zijn eigen ervaringen uit de gemeenschap waar hij opgegroeide en speelde zich af in het fictieve stadje Jante. Door het schrijven van dit boek maakte Sandemose van de onbeschreven gedragsregels een gedragscode die tegenwoordig bekend staat als de Wet van Jante (Janteloven). De Denen beschouwen de wet samen met hygge als het belangrijkste kenmerk van hun cultuur. Veel Denen beschouwen de regels als iets positiefs, omdat ze uitgaan van gelijkwaardigheid tussen mensen. Anderen vinden ze te beperkend of beklemmend omdat ze eigenlijk letterlijk zeggen: je moet niet denken dat je iets bent of meer kunt zijn dan een ander.
De kracht van het compliment
Denen onderkennen de kracht van het compliment. Deense kinderen groeien niet op met ouders die ze de hemel in prijzen voor alles wat ze kunnen. Een compliment wordt eerder gegeven voor inzet dan voor eigenschappen. Als een kind een talent voor tekenen heeft zal het hiervoor geen compliment krijgen, het is immers niet de verdienste van een kind dat het talentvol is. Het kind krijgt wel een compliment voor wat het doet met dat talent. Denen geloven dat een kind hierdoor niet alleen gestimuleerd wordt, maar ook leren ze door te zetten en geeft het ruimte voor verbetering en groei. De filosofie hierachter is dat kinderen gemotiveerd worden te werken om iets te bereiken maar ook dat ze zich niet beter of meer voelen dan een ander, hier zie je duidelijk een link met de Wet van Jante.
Vrijheid en verwachtingen
Ouders in Denemarken laten hun kinderen veel meer vrij dan wij in Nederland doen. Zij gaan er vanuit dat kinderen ruimte nodig hebben om te leren en te groeien en dat ze dat vooral kunnen door hun eigen interesse in hun eigen tempo na te streven. Kinderen in Denemarken hebben geen volle agenda's, maar ruimte om zelf hun tijd in te delen. Ouders zijn op de achtergrond aanwezig voor als hun hulp nodig is maar ze hebben niet de controle. Een Deens kind is verantwoordelijk en baas over zijn of haar eigen leven. Dat Lego een Deense uitvinding is, is ineens heel logisch; vrij en creatief ontwikkelen is waar het om draait als je met Lego speelt.
Nu lijkt het misschien alsof Denen hun kinderen helemaal hun gang laten gaan, niets is minder waren. De gemiddelde Deense ouder is standvastig en stelt hoge eisen aan een kind. Maar het verschil is dat ze geen totale gehoorzaamheid verwachten. Ze verwachten een volwassen gedrag van hun kind met respect voor anderen. Geduld, vriendelijkheid en verantwoordelijkheid zijn daarin de kernwoorden. Deense kinderen zijn al vrij jong zelfstandig en krijgen veel vertrouwen van hun ouders om hun eigen leven vorm te geven.
Samen
Een andere belangrijke factor in de Deense manier van opvoeden is het leren van empathie. Het is zelfs opgenomen in het Deense schoolsysteem. Het lesprogramma Step by Step laat kinderen emoties bij anderen herkennen en benoemen. Thuis wordt dit proces voortgezet door de ouders om hun kinderen te leren zich in een ander te verplaatsen, zodat ze als heel jong de relaties met hun vrienden en familie beter leren begrijpen en er goed mee om kunnen gaan. De overtuiging is dat kinderen hierdoor niet alleen sociaal vaardiger worden maar door anderen beter te begrijpen zelf beter functioneren in een groep.
Door het stimuleren van empathische gevoelens wordt ook het 'wij' gevoel groter. Daar komt het bekende woordje Hygge weer om de hoek kijken. Denen vinden het belangrijk om veel tijd samen door te brengen met familie en vrienden. Familiezin is enorm belangrijk en draagt bij aan het individuele geluk.
Meer weten?
Deze manier van in het leven staan met kinderen en de manier van opvoeden is door Jessica Alexander en Iben Sandahl beschreven in het boek The Danish way of parenting.
